Türkiye’de de, dünyada olduğu gibi yaşlı nüfusun toplam nüfus içindeki oranı giderek artıyor. Halen görece genç olsa da nüfus projeksiyonları 2030’lu yıllardan itibaren “fırsat penceresi” olarak adlandırılan genç ağırlıklı nüfus yapısından çıkacak. Ekonomi yönetiminin sıklıkla vurguladığı “nüfus yaşlanmadan zenginleşme” henüz gerçekleşmedi.
65 YAŞ ÜSTÜ 9 MİLYONU GEÇTİ
TÜİK, 2024 yılı verilerinden oluşan “İstatistiklerde Yaşlılar” derlemesini yayımladı. Buna göre, 2019’da 7.6 milyon olan 65 yaş ve üzeri kişi sayısı, 2024 yılı itibariyle 9 milyon 112 bin kişiye ulaştı. Toplam nüfus içindeki yaşlı kişi oranı da yine aynı yıl kıyaslamasına göre yüzde 9,1’den yüzde 10,6’ya yükseldi. İstatistiki olarak kadınlar erkeklerden daha uzun yaşıyor. Türkiye’de de 2024 itibariyle yaşlıların yüzde 55,4’ünü kadınlar oluşturuyor.
Hem yaşam beklentisinin artışı, hem de doğurganlık hızının düşüşü nedeniyle Türkiye’de yaşlıların ağırlığının artışı da devam edecek. TÜİK ana senaryoya göre yaşlıların toplam nüfus içindeki oranı 2030’de yüzde 13,5; 2040 yılında yüzde 17,9, 2060’ta ise yüzde 27’ye ulaşacak. Doğurganlıktaki hızlı düşüş eğiliminin devam edeceğini varsayan diğer senaryoya göre ise 2030’da yüzde 13,5, 2040’de yüzde 18,2, 2060’da 28,8 oranında yaşlı kişi olacak.
HER 4 YAŞLIDAN 1’İ YOKSUL
2024 sonu itibariyle yaşlıların yoksulluk oranı yüzde 24,2 olarak ölçüldü. Bu oran, 2 milyon 123 bin yaşlının yoksulluk altında yaşadığı anlamına geliyor. Oransal değişimlerde 2018’e kadar bu oranda iyileşme olsa da 2019’dan itibaren sürekli bir yükseliş eğilimi gözleniyor. Oranlardaki oynamalardan farklı olarak değerlendirilmesi gereken unsur ise sayıdaki artış. Örneğin, 2015’te oran yüksek bir düzeyde yüzde 34 iken yoksulluk sorununun çözülmesi gereken yaşlı sayısı 1 milyon 864 bin kişiydi. TÜİK verilerinde, Türkiye’de yaşlı yoksulluğunun genel yoksulluk oranıyla paralel seyrettiği de gözleniyor. Bu durum, çalıştığı dönemde düşük gelirli olarak çalışan kesimlerin yoksulluklarının yaşlılıkta da devam ettiği anlamına geliyor.
İŞ GÜCÜNE KATILIM YÜZDE 13
Yaşlıların işgücüne katılımı 2019’da yüzde 12,0 iken, 2023 sonunda yüzde 12,2’ye ulaştı. TÜİK dönemlik verilerine göre 2024 sonunda 65 yaş üstü kişilerin işgücüne katılımı yüzde 13 seviyesinde bulunuyor. Yıllık istatistiğin de buna yakın gerçekleşmesi bekleniyor. TÜİK İstatistiklerde Yaşlılar bültenine göre yaşlıların inşaat ve sanayi gibi görece fiziki çalışma gerektiren sektörlerdeki sayısı da artıyor. 2021’de yaşlıların tarımda çalışma oranı yüzde 64,3 düzeyindeydi. Hizmetlerde çalışma oranı yüzde 27,3, sanayide çalışma oranı yüzde 6,3 ve inşaatta ise yüzde 2,1 seviyesindeydi. 2023 itibariyle fiilen çalışan yaşlı nüfusun yüzde 57,7’si tarımda, yüzde 32,1’i hizmetler, yüzde 7,3’ü sanayi, yüzde 2,8’i ise inşaat sektöründe çalışıyor.
Kaynak: Ekonomim