Sara Gemalmaz
TÜBİTAK ve KOSGEB gibi kurumlar aracılığıyla çevreci ve sürdürülebilir yatırımlara yönelik finansal destekler sağlanmaktadır. Ayrıca, Türkiye, sanayinin yeşil dönüşümünü hızlandırmak için Dünya Bankası’ndan 450 milyon dolarlık fon temin etmiş ve bu fon, sanayinin karbon salınımını azaltacak projelere yönlendirilmiştir.
Dünya Bankası tarafından tahsis edilen 450 milyon dolarlık fon, Türkiye’nin sanayi altyapısının düşük karbon salınımlı teknolojilere entegre edilmesi için kullanılacak. Bu kapsamda sanayi işletmeleri, enerji verimliliği, yenilenebilir enerji entegrasyonu, karbon ayak izi azaltımı ve döngüsel ekonomi uygulamalarına yönelik projeler için fonlardan yararlanabilecektir.
Bu finansman desteğiyle birlikte, TÜBİTAK, sanayiye ve KOBİ’lere yönelik yeşil dönüşüm yeni programlarını 175 milyon dolarlık bir finansmanla duyurdu.
TÜBİTAK Yeşil Dönüşüm Destek Programları
1831 – Yeşil İnovasyon Teknoloji Mentörlük Programı
KOBİ’lere yönelik geliştirilen bu program, firmaların yeşil dönüşüme adaptasyonunu hızlandırmak için teknik ve finansal mentörlük sağlamaktadır.
- Proje Süresi: 6 ay
- Destek Tutarı: En fazla 250.000 TL
- Destek Oranı: %90
- Başvuru Dönemi: Açık çağrı, dilediğiniz zaman başvuru yapabilirsiniz.
1832 – Sanayide Yeşil Dönüşüm Destek Programı
Bu program, sanayi işletmelerinin yeşil teknolojilere geçişini desteklemek amacıyla tasarlanmıştır. Program kapsamında, belli bir aşamaya gelmiş ancak henüz ticarileşmemiş projeler desteklenmektedir. Başvurular tek başına yapılabileceği gibi en fazla üç ortaklı olarak da gerçekleştirilebilir.
- Proje Süresi: 24 ay
- Destek Tutarı:
- Büyük işletmeler: 25 milyon TL
- Orta ölçekli firmalar: 13 milyon TL
- Küçük firmalar: 8,5 milyon TL
- Destek Oranı:
- KOBİ’ler için %80 (%50 hibe, %30 geri ödemeli faizsiz kredi)
- Büyük işletmeler için %70 (%40 hibe, %30 geri ödemeli faizsiz kredi)
- Başarı Kriterleri: Belirlenen başarı kriterlerinin (Üretim birimi başına elektrik tüketiminde, su tüketiminde, Geri dönüştürülemeyen atık miktarında en az %10 azalma ve Yenilikçi yeşil teknoloji çözümlerinin geliştirilmesi) sağlanması durumunda hibe oranı artırılabilecektir.
- Destek Türü: Geri ödemesiz hibe desteği ve geri ödemeli faizsiz kredi desteği sağlanmaktadır.
- Başvuru Dönemleri:
- 01.04.2025 – 30.05.2025
- 01.08.2025 – 30.09.2025
- 01.12.2025 – 30.01.2026
1832-2023 çağrısına 162 proje başvurusu yapılmış olup 74 projenin desteklenmesine karar verilmiştir. 1832-2024-1 çağrısına 73 proje başvurusu yapılmış olup, 40 projenin desteklenmesine karar verilmiştir. 1832-2024-2 çağrısına 77 proje başvurusu yapılmış olup, 36 projenin desteklenmesine karar verilmiştir.
1833 – SAYEM Yeşil Dönüşüm Programı
Büyük konsorsiyumlarla gerçekleştirilecek bu program, yeşil dönüşüm odaklı inovasyon platformlarını desteklemektedir. Bu program kapsamında, belli bir aşamaya gelmiş ancak henüz ticarileşmemiş projeler desteklenmektedir. Başvurular yürütücü dahil en az dört ortaklı konsorsiyumlar tarafından yapılmalıdır.
- Proje Süresi: 36 ay
- Destek Tutarı:
- Mikro işletmeler: 15 milyon TL
- Orta ölçekli firmalar: 60 milyon TL
- Büyük işletmeler: 100 milyon TL
- Konsorsiyum platform başına toplam 300 milyon TL
- Destek Oranı:
- KOBİ’ler için %80 (%50 hibe, %30 geri ödemeli faizsiz kredi)
- Büyük işletmeler için %70 (%40 hibe, %30 geri ödemeli faizsiz kredi)
- Başarı Kriterleri: Belirlenen başarı kriterlerinin (Üretim birimi başına elektrik tüketiminde, su tüketiminde, geri dönüştürülemeyen atık miktarında en az %10 azalma ve yenilikçi yeşil teknoloji çözümlerinin geliştirilmesi) sağlanması durumunda hibe oranı artırılabilecektir.
- Destek Türü: Geri ödemesiz hibe desteği ve geri ödemeli faizsiz kredi desteği sağlanmaktadır.
- Başvuru Dönemleri:
- 03.03.2025 – 30.04.2025
- 01.08.2025 – 30.09.2025
Bu desteklerle birlikte, sanayide karbon salınımını azaltan, enerji verimliliğini artıran ve döngüsel ekonomi prensiplerini benimseyen projelerin yaygınlaşması hedeflenmektedir.
Dünya Bankası’nın finansmanı, sanayi işletmelerinin yeşil teknolojiye geçişi için hızlandırıcı bir rol oynarken, TÜBİTAK ve diğer destek programları da bu süreci teknik ve mali açıdan güçlendirmektedir. 2053 Net Sıfır Emisyon hedefi doğrultusunda, sanayide yenilikçi ve sürdürülebilir uygulamaların artırılması, Türkiye’nin küresel rekabet gücünü de olumlu yönde etkileyecektir.
Bu programlar, sanayinin sadece kısa vadeli çevresel fayda sağlamasını değil, uzun vadede yeşil ekonomiye entegre olmasını ve yeni teknolojilerle rekabet avantajı elde etmesini de desteklemektedir.