Enerji sektöründe AR-GE harcamaları, 2020’den bu yana en düşük büyüme oranını göstererek 2024’te sadece yüzde 1’lik bir artış kaydetti. Bu yavaşlama, Kovid-19 salgını dönemi hariç tutulduğunda, son 10 yılın en zayıf performansı olarak öne çıkıyor. Batarya, kömür, nükleer enerji ve yenilenebilir enerji gibi kilit alanlarda faaliyet gösteren firmalar AR-GE yatırımlarını azalttı. Rapora göre, yüksek faiz oranları ve belirsiz piyasa koşulları, inovatif şirketlerde öz sermaye yatırımını daha az çekici hale getirerek risk sermayesi yatırımlarının 2024’te 8 milyar dolar azalmasına neden oldu.
Ancak bu durgunluğun aksine, yapay zeka (YZ) alanındaki yatırımlar hız kesmeden yükseldi. 2024’te enerjiyle ilgili risk sermayesi yatırımlarının yaklaşık üç katına denk gelen 84 milyar dolarlık devasa bir yatırım, yapay zeka projelerine aktarıldı. Bu büyük ilgi, enerji sistemi optimizasyonu ve enerji inovasyonu için önemli fırsatlar sunuyor.
ÇİN AR-GE HARCAMALRINDA LİDERLİĞİ ELE GEÇİRDİ
Rapora göre, küresel enerji AR-GE harcamalarında Çinli şirketler lider konuma yükseldi. 2015’te yüzde 16 olan Çinli firmaların payı, 2025 itibarıyla yüzde 38’e çıkarak Avrupa’daki firmaları (yüzde 27) geride bıraktı. Çin’de kamu ve özel sektör arasındaki sınırların daha esnek olması, enerjiyle ilgili inovasyonlarda AR-GE harcamalarının uyum içinde yürütülmesine olanak sağladı ve ülkenin temiz enerji üretim zincirlerinde rekabet avantajı elde etmesine katkı sundu. 2015’te enerji AR-GE bütçesi en yüksek 20 şirket arasında çoğunlukla ABD ve Avrupa merkezli otomotiv ve petrol-gaz şirketleri bulunurken, 2024’e gelindiğinde bu listede önemli değişiklikler yaşandı. Çinli batarya üreticisi CATL, elektrikli araç odaklı BYD ve Tesla gibi firmalar listeye girerken, elektrifikasyon ekipmanları tedarik eden Denso, Schneider Electric ve Robert Bosch gibi şirketler de listede yerini aldı. İlk 20’de kalan petrol ve gaz şirketleri ise Petrochina, Sinopec ve Saudi Aramco oldu. Bu gelişmeler, Çinli firmaların enerji teknolojileri alanında artan küresel etkisini ve özellikle temiz enerji alanındaki rekabetçi konumunu açıkça ortaya koyuyor.
Şirketlerin enerji teknolojilerine yönelik AR-GE harcamalarındaki bu yavaşlama, küresel temiz enerji dönüşümünün hızlanması gereken bir dönemde özel sektörün AR-GE motivasyonunda ciddi bir kırılma yaşandığını gösteriyor. Rapor, enerji dönüşümünün seyrinin, artık sadece kaynaklara değil, inovasyona yönelen sermayenin rotasına da bağlı olduğuna işaret ediyor.
Kaynak: Haber Merkezi