Çin’in savunmayla ilgili her şeyi çevreleyen kötü şöhretli gizliliğine rağmen, altıncı nesil savaş uçağı konusunda ilerleme kaydettiğine dair göstergeler var .
Belki de en net itiraf, Çin Havacılık Endüstrisi Kurumu’nun Ocak 2019’da WeChat sosyal medya paylaşımından geldi. AVIC’in yan kuruluşu Chengdu Aerospace Corp.’un baş tasarımcısı Wang Haifeng, altıncı nesil savaş uçaklarıyla ilgili bir röportajında, araştırma için hazırlıkların sürdüğünü söyledi. 2035 yılına kadar “denizi ve gökyüzünü korumaya” hazır olacak bir savaş uçağı. O sırada Wang, insanlı-insansız ekip oluşturma, yapay zeka kullanımının yanı sıra geliştirilmiş gizlilik ve çok yönlü sensörler gibi unsurlardan bahsetmişti.
Defense News haberine göre, 2022 yılında ABD Hava Muharebe Komutanlığı başkanı bu çabaların “yolda” olduğunu söyledi. “Genel olarak, onu (altıncı nesil savaş uçağı teknolojisini) büyük ölçüde bizim gördüğümüz gibi görüyorlar; imzadaki üstel azalma, işlem gücü ve algılamadaki üstel hızlanma ve açık görev sistemleri açısından yineleme yeteneği açısından. , esasen ilgili hızda yeniden programlayabilmek için,” dedi General Mark Kelly.Günümüze hızlıca ilerleyelim ve Çin ordusu hakkında kapsamlı yazılar yazmış olan Rick Joe, altıncı nesil çabaları kayıtlara geçmiş bir program olarak değerlendiriyor ve “2019’dan bu yana yarı resmi alanda göstergelerin yalnızca arttığını” belirtiyor. Örnekler arasında genel yeni nesil savaş uçağı yapılandırmalarını tasvir eden AVIC çizimleri, akademik makaleler ve askeri ve endüstri yetkililerinden gelen açıklamalar yer alıyor. Ayrıca, Ekim 2021’de Chengdu Aerospace tesislerinde kuyruksuz savaş uçağı benzeri bir gövdenin uydu görüntüleri görüldü. Joe, Defense News’e, muhtemelen alt ölçek versiyonları olan gösterici test ortamlarının çoktan uçtuğunu söyledi. Resmi bir isim olmadığı için gizemli savaşçıdan J-XD olarak bahsetti. “J-XD’nin, başlangıçta ABD’deki eşdeğerinden daha az yetenekli olacak bazı alt sistemlere (motorlar gibi) sahip olmasını tamamen bekliyorum, çünkü geçmişteki boşlukların önemli ölçüde kapanmasına rağmen hala yetiştikleri bazı alanlar var. birkaç on yıl.”
Joe, altıncı nesil savaş uçaklarının genellikle aerodinamik tasarım ve kontrol içermesinin beklendiğini belirtti; radyofrekans malzemeleri; uçuş kontrol yazılımı; algılama teknolojileri; veri bağlama ve savaş yönetimi sistemleri; silahlar; ve işbirlikçi savaş uçaklarının veya tamamlayıcı dronların entegrasyonu. Joe, “Onların diğer ulusların genel basketbol sahasında altıncı nesil yeteneklerinin peşinden koşan oyuncular olarak görüyorum” dedi. Ancak Defense News, ABD Hava Kuvvetleri Çin Havacılık ve Uzay Çalışmaları Enstitüsü müdürü Brendan Mulvaney’e Çin’in şu anda bu gelişmiş savaş uçaklarını geliştirme kapasitesine sahip olup olmadığını sorduğunda, Pekin’in yanıtı biraz daha az iyimser oldu. “Bugün? Hayır. Bundan yirmi yıl sonra mı? Kesinlikle. Ve bunu defalarca gördük. Mulvaney, “Çin sisteminin aklına koyduğunda neler yapabileceğini küçümsememe konusunda giderek daha iyiye gidiyoruz” dedi. Yetkili, jet motorlarında ustalaşmanın Çin’in belası olduğunu ancak durumun giderek iyiye gittiğini söyledi. “Günün sonunda bu sadece bilim. İnsanlara Berlin’de fiziğin Pekin’de olduğu gibi işlediğini söylüyorum. Yani yeterince zaman ve çaba harcarsanız… özellikle askeri taraf için iyi bir havacılık motoru yapabilirsiniz.”
İNSANSIZ HAVA ARAÇLARIYLA ÇALIŞMAK
Mulvaney, Çin’in gelecekteki savaş uçağını insansız olarak tanımladığını ancak diğer gerekli teknolojilerin yanı sıra endüstrinin yapay zeka sistemlerini ne kadar hızlı geliştirebileceğine bağlı olduğundan tasarımın daha çok isteğe bağlı olarak insanlı olacağına inandığını söyledi. “İçinde bir adamın olmasına gerek yok ve potansiyel olarak kendi başına gitmesine izin verirsiniz, aksi takdirde sadık bir eküri olarak hizmet edebilir.” Çin’in drone üreticileri iddialı ancak bu teknolojinin gelecekteki altıncı nesil savaş uçaklarını tamamlama açısından nerede durduğu tam olarak belli değil. Joe, özellikle, hava gösterilerinde görülen Çin yapımı savaş dronları ve işbirlikçi savaş uçaklarının “muhtemelen [Halk Kurtuluş Ordusu] için tasarlanan gerçek geliştirme aşamasındaki [insansız savaş hava araçlarını] temsil etmediğini, bunların neredeyse kesin olarak daha fazla olduğunu söyledi.
Ayrıca çeşitli karmaşık savaş dronlarının “ileri düzey geliştirme/test aşamasında ve hatta sınırlı deneme hizmetinde” olduğunu varsaymanın adil olduğunu söyledi. İnsanlı-insansız ekip çalışmasının denenmesi açısından, Çin’in mevcut J-20 savaş uçağı katkıda bulunabilir; çünkü ülke, arka koltuktaki bir operatörün dronları kontrol edebildiği çift koltuklu bir versiyon geliştirdi. Ancak bu varyant şu anda bir teknoloji göstergesidir. Chengdu Aerospace baş tasarımcısının altıncı nesil savaş uçağının 2035’te faaliyete geçeceğine dair öngörüleri doğru çıkarsa Joe, ilk uçuşun bu tarihten en az beş yıl önce gerçekleşmesi gerektiğini ve dolayısıyla bir prototipin 2028 civarında hazır olması gerektiğini söyledi. Mulvaney, Çin’in anlamlı bir tasarımı ortaya çıkarmasının muhtemelen “2040’ların başı olmasa da 2030’ların sonlarına kadar” süreceğini öngörmesine rağmen bunun mümkün olabileceğine olan güvenini dile getirdi.
Kaynak: Sanayi Gazetesi