Sevgi PİLGİ
Türkiye’de sanayi taşımacılığında demiryoluna geçiş ivmesi artıyor. TCDD Taşımacılık A.Ş.’nin verilerine göre, bir ton yükün kilometre başına taşınma maliyeti karayolunda ortalama 0,17 dolar iken, demiryolunda bu rakam 0,05 dolara kadar düşüyor. Ayrıca demiryolunun karbon emisyonu, karayoluna kıyasla %80’e kadar daha az olabiliyor. Bu tablo, OSB’leri hem maliyet hem çevresel sürdürülebilirlik açısından demiryoluna yöneltiyor.
Son dönemde öne çıkan bir dizi proje (bazıları plan aşamasında, bazıları inşa sürecinde) OSB’leri demir-ağlarla buluşturmayı hedefliyor: TEKNOSAB (Bursa), Kayseri OSB (İncesu), Konya Karma OSB, Kars Lojistik OSB, Eskişehir OSB, Başkent OSB (Ankara) ile liman bağlantısı hedefleyen bazı OSB’ler… Bu girişimler, Türkiye’nin sanayi altyapısında lojistik verimliliği ve karbon ayak izi azaltımı yönünde önemli adımlar..
Öne çıkan Projeler
Bursa–TEKNOSAB
Yeni yapılan Bandırma–Bursa–Yenişehir– Osmaneli demiryolu hattı ile bağlantı kuruluyor. Avrupa’ya doğrudan ihracat hedefleniyor.
Kayseri OSB
TCDD ile ortak yürütülen “Demiryolu Lojistik Merkezi Projesi” kapsamında yük terminali kuruluyor. Proje tamamlandığında OSB ürünleri, 2 km demiryolu bağlantısıyla Kayseri-Niğde hattına entegre olacak; limanlara sevkiyat daha ucuz ve hızlı hale gelecek. Günde 20 tren seferi planlanıyor.
Konya Karma OSB
Konya Garı’na bağlantılı 12 km’lik yeni hat planlanıyor. Hububat ve makina üreticileri için kritik öneme sahip. Planlanan yeni hatlar veya bağlantılar ile sanayi taşımacılığında lojistik maliyetlerin ve karbon salımının düşürülmesi hedefleniyor.
Kars Lojistik OSB
Bakü–Tiflis–Kars hattı üzerinden Çin ve Orta Asya ile entegre. Yılda 3.5 milyon ton taşıma kapasitesine ulaşması bekleniyor.
Eskişehir OSB
Mevcut demiryolu ağıyla bağlantılı, raylı sistemle limanlara yük taşımacılığı başlatıldı. Raylı iç lojistik sistem geliştirme çalışmaları sürüyor.
Ankara – Başkent OSB
OSB içi mikro raylı sistem projelendirildi. Hammadde taşıma, çalışan servisi ve atık yönetiminde raylı sistem hedefleniyor.
Mersin-Tarsus OSB
Mersin Limanı’na doğrudan demiryolu bağlantısı kurulması için proje onaylandı. Güneydoğu Anadolu’dan limana hızlı sevkiyat sağlanacak.
Hem sanayi hem çevre hem de kent trafiği açısından avantajlı
Demiryolu taşıması, ton-km başına karayoluna göre yaklaşık üçte bir maliyet; bu, özellikle hammadde ve ağır sanayi ürünlerinde lojistik giderlerini ciddi şekilde düşürebilir. Demiryolu taşımacılığı, karayoluna kıyasla çok daha düşük karbon salımı sağlıyor. Bu da sanayinin karbon ayak izini azaltmaya yardımcı. OSB’lerin limanlara ve demiryolu hatlarına entegrasyonu, lojistik süreyi ve maliyeti düşürerek ihracatta rekabet avantajı sunabilir.
Özellikle yoğun üretim yapılan OSB’lerde, kamyon/trafik yükünden kaynaklı emisyon ve tıkanıklık azalacak. Hem sanayi hem çevre hem de kent trafiği açısından olumlu.
Türkiye’nin sanayi-lojistik modelinin demiryoluna kayması hem ekonomik hem çevresel açıdan önemli bir ‘yeşil dönüşüm’ hamlesi olabilir. Başta OSB yönetimleri, sanayiciler, lojistik firmaları ve kamu otoriteleri bu süreci desteklemeli planlar bir an önce somut projelere dönüşmeli.
Kaynak: Sanayi Gazetesi