İsrail’in saldırısında Gazze’deki bir gıda yardım kuruluşunda çalışan üç İngiliz ve diğer dört kişinin ölmesinin ardından Birleşik Krallık hükümeti, Çarşamba günü İsrail’e silah ihracat lisanslarını askıya alması yönünde giderek artan bir baskıyla karşı karşıya kaldı.
Britanya’nın stratejik lisanslama kriterleri, silahların uluslararası insancıl hukuk ihlallerinde kullanılabileceği “açık bir risk” olduğunda ihraç edilmemesi gerektiğini belirtiyor. Silah kontrol gruplarına göre Londra, 2015’ten bu yana İsrail’e tekli lisans adı verilen 614 milyon dolar üzerinde silah satışını onaylarken, şirketler açık lisanslar altında daha fazla ihracat yapıyor. Buna ABD’de üretilip İsrail’e satılan F-35 savaş uçakları için on milyonlarca pound değerindeki temel ekipman katkısını da içerdiği söyleniyor.
MUHALEFET BASKI YAPIYOR
Defence News haberine göre, çarşamba günü İsrail saldırısında ABD merkezli gıda yardım kuruluşu World Central Kitchen’ın (WCK) yedi personelinin öldürülmesinden iki gün sonra, İngiltere’deki iki muhalefet partisi ve çeşitli milletvekilleri, hükümetin ihracatı askıya alması yönündeki taleplerini yeniledi. Bunlar arasında, şu anda Britanya’nın seçilmemiş üst meclisi olan Lordlar Kamarası’nda oturan eski Birleşik Krallık ulusal güvenlik danışmanı Peter Ricketts de vardı. BBC radyosuna “Sanırım bu sinyali göndermenin zamanı geldi” dedi.
ULUSLARARASI HUKUKA AYKIRI
Ricketts, “İsrail’in sivillerin güvenliğine ilişkin yükümlülüklerini yerine getirme konusunda yeterince özen göstermediğine dair çok sayıda kanıt bulunduğunu” söyledi. Avam Kamarası’nda 43 milletvekili bulunan İskoç Ulusal Partisi, konuyu tartışmak ve oylamak için parlamentonun Paskalya tatilinden geri çağrılmasını bile talep etti. Ancak Başbakan Rishi Sunak, Çarşamba günü The Sun gazetesine Londra’nın “dikkatli bir ihracat lisans rejimi”ne sahip olduğunu söyleyerek taleplerden etkilenmemiş görünüyor.
İsrail’in son davranışlarına karşı nasıl uygulandığına dair daha fazla ayrıntı vermeden, “Her zaman uyacağımız bir dizi kural, düzenleme ve prosedür var” dedi. Dışişleri Bakanı David Cameron, bakanlığının silah ihracatıyla ilgili iç hukuki tavsiyelerini yayınlaması yönünde defalarca çağrılarla karşılaştı. Ancak Dışişleri Bakanlığı şu ana kadar bunu yapmayı reddetti. Eğer silahların İsrail tarafından “uluslararası insancıl hukukun ciddi bir ihlali” amacıyla kullanılabileceğine dair açık bir risk bulunduğuna karar verilirse Cameron, Ticaret ve Ticaret Bakanlığı’na lisansları askıya almasını tavsiye edecek.2010’dan bu yana ilk kez bu yılın sonlarında yapılması beklenen seçimlerde yeniden iktidara geleceği tahmin edilen ana İşçi Partisi muhalefeti, hükümeti iç hukuki tavsiyelerini yayınlamaya çağırdı.