İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB), 2020’den itibaren İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) ile işbirliği içinde yürüttüğü “Pera 2019” projesi sayesinde, kentin binalarını ücretsiz bir şekilde test ediyor. Bu testler, “hızlı tarama ile bina testi” olarak bilinen kapsamlı bir yöntemle gerçekleştiriliyor.
Başvuru yapmak isteyen İstanbullular, bu bağlantıdan form doldurarak işlemlere başvurabiliyor. Başvuruların ardından ekipler, belirtilen adreslere giderek binalarda çeşitli testler yapıyor. İlk aşamada, binaların kolonlarındaki sıvalar kaldırılarak betonun durumu kontrol ediliyor ve röntgen cihazları ile demirlerin sayısı, aralıkları ve yerleri belirleniyor. Devamında, kolonlardan alınan örneklerle demirlerin özellikleri ve korozyon durumu değerlendiriliyor. Sonuçlar, zemin değerleriyle birlikte analiz edilerek binanın deprem güvenliği hakkında bir rapor hazırlanıyor.
TOPLAMDA 162 BİN BAŞVURU ALINDI
Testlerin sonucunda binalar, risk seviyelerine göre A ve B (düşük risk), C (orta risk), D (yüksek risk) ve E (çok yüksek risk) olarak sınıflandırılıyor. D ve E sınıfı binalara, 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun kapsamında kapsamlı analiz yapılması öneriliyor.
2023’teki Kahramanmaraş merkezli büyük depremlerin ardından bu testlere olan talep büyük ölçüde arttı. Bugüne kadar toplamda 162 bin başvuru alındı ve bu başvuruların 114 bini değerlendirildi. Ancak, 79 bin binada diğer kat malikleri tarafından izin verilmemesi nedeniyle testler gerçekleştirilemedi. Ekipler, 35 bin binada hızlı tarama işlemi yapmayı başardı. İncelemeler sonucunda, özellikle 1999’dan önce inşa edilmiş binaların yarısının D ve E sınıfında olduğu belirlendi. Bu binalardan 318’inin kendi kendine çökecek durumda olduğu, 1238’inin ise deprem güvenliğinin bulunmadığı tespit edildi.
2000 YILI ÖNCESİ İNŞA EDİLMİŞ 800 BİN BİNA BULUNUYOR
Hızlı tarama sonucu riskli olarak belirlenen 293 bina, ya yıkım aşamasına geçti ya da “riskli bina” olarak tahliye sürecine alındı. Bu binalarda yaşayan 10 binden fazla kişi, riskten kurtulmuş oldu. Ayrıca, E sınıfında çok yüksek risk taşıyan 5 bin 381 bina için kira yardımı paketleri hazırlandı.
İstanbul genelinde 2000 yılı öncesinde inşa edilmiş 800 bin bina bulunuyor ve bu binaların yenilenmesi için öncelikli hedefler belirlenmiş durumda. Özellikle, bu binaların 200 bininin öncelikle yenilenmesi planlanıyor.
Tarihi yapılar açısından ise İstanbul’da 35 bin 627 tarihi eser bulunuyor. Bu yapılar arasında, yüzde 10’u metruk ve harap durumda. Kritik ve metruk durumdaki yapıların sayısı ise 3 bin 500’e ulaşıyor. Bu yapıların 1000’ine, Koruma Uygulama ve Denetim Büroları (KUDEB) tarafından belgeleme ve acil müdahale uyarı yazıları gönderildi.
İBB ve İTÜ’nün bu kapsamlı çalışmaları, İstanbul’un deprem riskine karşı daha güvenli bir kent haline gelmesine katkıda bulunmayı hedefliyor.
Kaynak: Haber Merkezi