Kocaeli Sanayi Odası Başkanı Ayhan Zeytinoğlu Sanayi Gazetesi’ne özel açıklamalarda bulunurken, 2025 yılından umutlu olduklarını belirtti. Zeytinoğlu, asgari ücret ve Türkiye’nin BRICS üyeliği ile ilgili önemli ifadelere yer verdi.
İHRACAT VE ÜRETİMDE SIKINTILAR YAŞANDI
2024 yılının, Türkiye açısından hem ekonomik hem de siyasi zorlukların öne çıktığı bir yıl olduğunu dile getiren Kocaeli Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Ayhan Zeytinoğlu, “Mart ayında yapılan seçimler, yılın ilk çeyreğinde ekonomi politikalarını etkiledi. Seçim sürecinde uygulanan politikalar, 31 Mart sonrasında yerini sıkılaştırma politikalarına bıraktı. Yüksek enflasyonla mücadele kapsamında faiz oranlarının artırılması ve para politikasının sıkılaştırılması gibi adımlar atıldı. Ancak bu durum, finansmana erişimde ciddi sorunlara yol açtı. Yüksek enflasyon hepimizin ortak sorunu. Bunun çözümü için yapılan çalışmalara saygı duyduk ve destek verdik. Ancak sabit döviz kuru politikası ihracat ve üretim üzerinde olumsuz etkiler yarattı. Son dönemde yaşadığımız sıkıntı; kurların sabit kalmasıyla birlikte ihracat ve üretim adına birtakım sıkıntılar yaşıyoruz.
Özellikle Avrupa Birliği pazarındaki durgunluk ihracatımızı zorlarken, Arap ülkeleriyle düzelen ilişkilerimiz bu kayıpları bir nebze telafi etti. Son beş aydır sanayi üretiminde daralma yaşanıyor.
Üçüncü çeyrekte açıklanan yüzde 2.1’lik büyüme, üretimden değil, ağırlıklı olarak inşaat ve tüketimden kaynaklandı. Bu tablo, üretim ve ihracat odaklı bir büyüme modeline olan ihtiyacımızı bir kez daha ortaya koyuyor. Sabit döviz kuru nedeniyle ithalatın cazip hale gelmesi, yerli üretimi olumsuz etkiledi. Geçici olduğunu düşündüğümüz bu durumun uzaması, sanayimizde kalıcı sorunlara yol açabilir. 2020’den bu yana enflasyon yüzde 400 artarken işçilik ve enerji maliyetlerimiz bunun çok üzerinde arttı. Bu da ihracat yapmayı oldukça zorlaştırdı. 2024 yılını, paraya erişimin zor, kredi maliyetlerinin yüksek ve döviz kurunun sabit olduğu bir yıl olarak özetleyebiliriz” dedi.
2025 YILINDAN UMUTLUYUZ
2025 yılından daha umutlu olduklarını dile getiren Ayhan Zeytinoğlu, ekonomik politikaların dengeleneceği ve özellikle döviz kurundaki sabitliğin sona ereceği bir yıl olmasını temenni ettiklerini söyledi. Zeytinoğlu, “Döviz kuru artışlarının ihracatı desteklediği gerçeğini göz önüne alırsak, bu alandaki düzenlemeler ihracatçılarımızı rahatlatabilir.
İhracatçılarımıza yönelik mevcut teşvikler, küresel rakiplerimizle kıyaslandığında oldukça yetersiz. Örneğin, Çin’de ihracatçılara verilen teşvikler yüzde 25 seviyesine ulaşırken, Türkiye’de bu oran yalnızca yüzde 2 civarında. Almanya gibi ülkeler ise ihracatçısını kredilerle destekliyor. Bizde ise Eximbank kredileri yeterince büyük bir hacme sahip değil. Eğer ihracatçıya yönelik daha güçlü destekler sağlanırsa, döviz kuru gibi sorunları tartışmak zorunda kalmayız.
Yabancı yatırımcıları çekmek için de reform süreçlerine dönmeliyiz. Türkiye, 2003-2007 yılları arasında yaptığı reformlarla yabancı yatırımları zirveye taşıdı. Bu dönemde yıllık 22 milyar dolarlık yabancı sermaye girişi sağlandı. Bugün benzer reformları yeniden hayata geçirerek yatırım ortamını cazip hale getirebiliriz. Yatırımcı güvenini artıracak adımlar, ekonomik kalkınmamız için kritik önemde” ifadelerini kullandı.
TÜRKİYE’DE GİZLİ İŞSİZLİK VAR
Türkiye’deki ara eleman sorununu dile getiren Kocaeli Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Ayhan Zeytinoğlu kayıt dışı işsizliğin ortadan kaldırılması gerektiğini ifade etti. Zeytinoğlu, “Bütün odalarla temas halindeyiz. Sadece Marmara bölgesinde değil tüm Türkiye’de eleman sıkıntısı had safhada. Gizli bir işsizlik var. Çalışan sayısı 32 milyonun üzerine çıkmış durumda, ancak bu sayı 50 milyona ulaşmalı ki ekonomimiz gerçek potansiyeline ulaşabilsin. Kadın iş gücünün düşük katılım oranı ve kayıt dışı çalışma, bu hedefe ulaşmamızın önündeki en büyük engellerden biri. Kayıt dışı istihdam, hem iş gücü piyasasında hem de enflasyonda olumsuz etkiler yaratıyor. İnşaat sektörü ve bazı hizmet alanlarında kayıt dışı gelirler, tüketimi artıran unsurlar arasında” açıklamasında bulundu.
SURİYE’YE DÖNMEK İSTEMEYENLER ÇALIŞMA HAYATINA DESTEK OLABİLİR
Suriyelilere gelince eminim Türkiye’de hemen hemen bütün işletmelerde 1-2 tane izinli veya izinsiz çalışan Suriyeli var. Bana sorarsanız tüm çalışanların izinli olması lazım, devletin buna müsaade edip izin vermesi lazım. Suriye’deki yeni gelişimden sonra geri dönmek isteyenler dönsünler, dönmek istemeyenler mutlaka olacaktır. Onlar çalışma hayatına destek olabilirler. Çünkü şu anda eleman bulamama sorunu yaşıyoruz. Suriyeli göçmen işçiler konusunda ise devletin bu işçilerin tamamını kayıt altına alması gerektiğini düşünüyoruz. Çalışmak isteyen misafirlerimizin ekonomiye katkı sağlaması önemli. Ancak demografik yapının korunması ve gönüllü geri dönüşlerin desteklenmesi de dikkate alınmalı. Avrupa Birliği bence ön ayak olmalı. O insanların ülkelerine dönmeleri konusunda Avrupa Birliği’nin para harcaması gerektiğini düşünüyorum” diye konuştu.
BRICS TÜRKİYE İÇİN ALTERNATİF DEĞİL
Yabancı yatırımların artması için şeffaflık ve reform ortamına ihtiyaç duyulduğunu vurgulayan Zeytinoğlu, BRICS üyeliği ile ilgili Türkiye’nin Avrupa Birliği’nden başka alternatifi olmadığını söyledi. Zeytinoğlu “Yabancı yatırımların artırılması için Türkiye’nin Avrupa Birliği ile yeniden yakınlaşması gerekiyor. Türkiye’nin Avrupa Birliği sürecine katkı sağlayan İktisadi Kalkınma Vakfı (İKV) Başkanı olarak Türkiye’nin, Avrupa Birliği’nden başka bir alternatifi olduğunu asla inanmıyorum. BRICS zaten ona benzer bir şey değil. BRICS’in bir ekonomik bütünleşme ile ilgili hiçbir alt yapısı yok. Reformlar yapıldığında Avrupa’dan çekilecek yatırımların artacağını öngörüyoruz” ifadelerini kullandı.
ASGARİ ÜCRETLİ MUTSUZ OLMAMALI
Asgari ücret ile ilgili söylemlerini aktaran Zeytinoğlu, “Biz çalışanlarımızın mağdur olmasını asla istemiyoruz. Ülkemizdeki çalışan kesim mutsuz olursa, üretim ve verimliliğimiz sürdürülebilir olmaz. Çalışanlarımızı mutlu edecek bir rakam olmasını temenni ediyorum” açıklamasında bulundu.
Kaynak: Sanayi Gazetesi