Organize Sanayi Bölgelerinde uygulanan Elektrik tüketimi üzerinden alınan vergilerin uygulamada bazı haksızlıklara neden olduğu görüşü uzun zamandır dillendirilirken, konuyu derinlemesine araştıran Av. Önder Canpolat duruma ışık tutacak bilgileri paylaşarak uygulama yanlışlıklarına dikkat çekti.
OSB’lerde yaşanan fiili durumdan dolayı tüketicilerin zarar gördüğünü ifade eden Canpolat, Gelir İdaresi Başkanlığının göndereceği bir genelge ile konuyu çözebileceğini belirtiyor.
Av. Önder Canpolat’ın OSB’ler genelinde yaşanan soruna dikkat çektiği yazı şöyle kaleme alınmış:
OSB’ler Arasında Uygulama Birliği Yok
Organize sanayi bölgesi tüzel kişilikleri ve OSB’lerde bulunan işletmelerin elektrik tüketim vergisi mükellefi olup olmadıkları veya bu vergiyi ödeyip ödemeyecekleri konusunda OSB’ler arasında farklı görüş ve uygulamalar mevcuttur. OSB’ler arasında uygulama birliği yoktur. Tereddütleri gidermek amacıyla konu incelenmiştir.
Elektriği Temin Eden Kuruluş Öder
2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanununun (BGK) 34’üncü maddesinde, elektrik ve havagazı tüketim vergisinin konusunun elektrik ve havagazı tüketimi olduğu; 35’inci maddesinin birinci fıkrasında ise elektrik ve havagazı tüketenlerin vergi mükellefi olduğu açıklanmıştır. Aynı maddenin ikinci fıkrasında da, “20/2/2001 tarihli ve 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanununa göre elektrik enerjisini tedarik eden ve havagazını dağıtan kuruluşlar, satış bedeli ile birlikte bu verginin de tahsilinden ve ilgili belediyeye yatırılmasından sorumludurlar. Organize sanayi bölgelerinde tüketilen elektrik enerjisinin vergisini organize sanayi bölgeleri tüzel kişiliklerine elektriği temin eden kuruluş öder.”kuralına yer verilmiştir.
Bu fıkraya göre, elektrik enerjisini tedarik eden kuruluşlar, satış bedeli ile birlikte bu verginin tahsilinden ve ilgili belediyeye ödenmesinden sorumludur. Açıklanan hükme uygun olarak bölgesinde elektrik dağıtımından sorumlu olan OSB, elektrik abonelerinden tahsil ettiği elektrik enerjisi tüketim vergisini tedarikçisi şirket aracılığıyla ilgili belediye öder.
OSB’ler Elektrik Tüketim Vergisinden Muaftır
BGK’nın 36’ncı maddesinde, elektrik tüketim vergisinden müstesna olan yerler arasında OSB’ler sayılmamıştır. Ancak 4562 sayılı Organize Sanayi Bölgeleri Kanununun 21 inci maddesinde, “OSB tüzel kişiliği, bu Kanunun uygulanması ile ilgili işlemlerde her türlü vergi, resim ve harçtan muaftır.” hükmü mevcuttur. Bu fıkra uyarınca, OSB tüzel kişiliğinin elektrik tüketimi Kanunun uygulanmasıyla doğrudan ilgili olması sebebiyle elektrik tüketim vergisinden müstesna olduğu açıktır.
Nitekim, bazı OSB’lerin elektrik tüketim vergisinden istisna olup olmadığı konusundaki duraksamanın giderilmesi amacıyla yapılan başvuru üzerine, Vergi Dairesi Başkanlıkları tarafından verilen özelgelerde özetle; organize sanayi bölgelerinde tüketilen elektrik için 2464 sayılı Kanunda herhangi bir istisna hükmünün bulunmaması ve 4562 sayılı Kanunun 21 inci maddesinde yer alan muafiyet hükmünün de katılımcıları kapsamaması nedeniyle katılımcılar tarafından tüketilen elektrik için elektrik ve havagazı tüketim vergisinin alınması gerekmektedir. Ayrıca, organize sanayi bölgesi tüzel kişiliği ile katılımcılar tarafından tüketilen elektriğin ayrı sayaçlarda izleneceği; OSB’nin belediye sınırları içerisinde bulunması durumunda, OSB katılımcılarından, kullanmış oldukları elektrik ve havagazı üzerinden elektrik ve havagazı tüketim vergisinin alınması, OSB tüzel kişiliğinin ise elektrik ve havagazı tüketim vergisinden muaf tutulması gerektiği belirtilmiştir. ” Bu özelgelerde, OSB tüzel kişiliğinin elektrik ve hava gazı tüketim vergisinden muaf olduğu, ancak, bu muafiyetin katılımcıları kapsamadığı görüşü yer almıştır.
BGK’ya göre, belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde elektrik ve havagazı tüketenler, elektrik ve havagazı tüketim vergisini ödemekle mükelleftirler. BGK’nın 38 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde, vergi oranı %5 olarak tespit edilmiştir. Ancak, aynı fıkranın (a) bendinde, verginin imal ve istihsal, işlerinde tüketilen elektriğin satış bedeli üzerinden %1 oranında uygulanacağı da açıklanmıştır.
Elektrik Tüketim Vergisi Uygulaması Sona Erdirilmelidir
Vergi Dairesi Başkanlıkları görüşleri ve yukarıda açıklanan hükümlere göre, OSB tüzel kişiliklerinin kendi öz tüketimlerinden dolayı elektrik tüketim vergisi mükellefi olmadıkları; buna mukabil, OSB’lerde faaliyet gösteren sanayi sicili belgesi sahibi işletmelerin %1 (indirimli), sanayi sicili belgesi sahibi olmayan işletmelerin ise %5 oranında elektrik tüketim vergisi ödemesi gerektiği ve dolayısıyla vergi mükellefi olduğu anlaşılmaktadır.
Bugüne kadar OSB tüzel kişiliklerinden haksız ve hukuk aykırı şekilde tahsil edilen elektrik tüketim vergisi uygulamasının sona erdirilmesi ve uygulama birliği sağlanması amacı ile Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından ilgili kamu kuruluşları vasıtasıyla elektrik dağıtım ve tedarik şirketlerine, OSB’lere ve belediyelere bir genelge gönderilmesinin yararlı olacağı değerlendirilmiştir.