Space X, Elon Musk’ın kurmuş olduğu uzay teknolojisi şirketidir. Musk ayrıca elektrikli otomobil üreticisi Tesla’nın CEO’sudur. Space X 2001 yılındaki kuruluşundan bu yana roket üretimi, yeniden kullanılabilir fırlatma aracı, insan uzay uçuşu ce uydu takımyıldızı teknolojisinde büyük ilerlemeler kaydetti. 2010’ların sonunda doğru Space X, dünyanın en büyük uzay fırlatma sağlayıcısı haline geldi rakiplerini gerisinde bıraktı.
Space X Nasa ve ABD Silahlı Kuvvetleri, hükümet sözleşmeleriyle birbirine bağlı bir ilişkiye sahip. 18 aylık geliştirmenin ardından SpaceX, 2006 yılında Dragon adı altında bir teslimat aracı tanıttı. Bunu kısa süre sonra, insanları ve kargoyu yörüngeye taşımak için tasarlanmış Falcon izledi.
SpaceX, fırlatma hizmetlerinin rakiplerinin çoğundan daha ucuz olması nedeniyle dünya çapında fırlatma endüstrisinde yıkıcı bir güç olmuştur. Kargo malzemelerini ve astronotları Uluslararası Uzay İstasyonu’na (ISS) teslim etmek ve uyduları Dünya yörüngesine fırlatmak için NASA ile yakın bir şekilde çalışmaktadır.
UZAY FIRLATMA MALİYETİNİ DÜŞÜRME VİZYONUYLA KURULDU
SpaceX, Elon Musk tarafından 2001 yılında uzay fırlatma maliyetini düşürme ve Mars’ta sürdürülebilir bir koloniye giden yolu açma vizyonuyla kuruldu . 2008 yılında, SpaceX’in fonları neredeyse tükendiğinde, Falcon 1 üç başarısız fırlatma denemesinden sonra başarıyla yörüngeye fırlatıldı.
Musk, Space X ile birlikte uzay fırlatma maliyetini düşürme ve sürdürülebilir roket üretiminde öncü oldu. 2008 yılına gelindiğinde Falcon 1 ilk kez fırlatma girişiminde bulunuldu fakat üç kez başarısız oldu.
TEKRAR KULLANILABİLİRLİK
SpaceX, yeniden kullanılabilir roket konseptini ilk kez 2011 yılında tanımladı. Şirket, 2015 yılında sıvı yakıtlı bir roketin ilk başarılı fırlatma ve inişini gerçekleştirdi.
SpaceX, tamamen ve hızla yeniden kullanılabilen bir roketin, uzay erişiminin maliyetini önemli ölçüde azaltmak için gereken temel atılım olduğuna inanıyor. Fırlatma maliyetinin büyük kısmı, tarihsel olarak yalnızca bir kez uçmuş olan roketin inşasından geliyor.
her yeni uçak Falcon 9 ile hemen hemen aynı maliyete sahiptir ancak günde birkaç kez uçabilir ve ömrü boyunca on binlerce uçuş gerçekleştirebilir. Ticari modeli takiben, hızla yeniden kullanılabilen bir uzay fırlatma aracı uzaya seyahat maliyetini yüz kat azaltabilir.
Çoğu roket atmosfere girişte yanacak şekilde tasarlanırken, SpaceX roketleri yalnızca atmosfere girişe dayanıklı olmakla kalmıyor, aynı zamanda Dünya’ya başarılı bir şekilde inip tekrar uçabiliyor.
SPACE X’TEN DÜNYA ÇAPINDA İLKLER
SpaceX uzay seyahatinde birçok ilke imza attı , bunlardan bazıları şunlardır:
• Özel olarak finanse edilen sıvı yakıtlı roket (Falcon 1) yörüngeye ulaşacak (Eylül 2008)
• Özel olarak finanse edilen bir şirket uzay aracını başarıyla fırlattı, yörüngeye oturttu ve kurtardı (Aralık 2010)
• Özel şirket Uluslararası Uzay İstasyonuna uzay aracı gönderecek (Mayıs 2012)
• Özel şirket jeosenkron yörüngeye uydu gönderecek (Aralık 2013)
• Özel şirket Dünya yörüngesinin ötesine bir sondaj gönderecek (Şubat 2015)
• Birinci aşama yörüngeye oturabilen roketin inişi (Aralık 2015)
• Özel şirket yörüngeye insan gönderecek (Mayıs 2020)
SPACEX’İN GELECEĞİ: MARS’A YOLCULUK VE STARSHİP PROJESİ
Elon Musk, SpaceX’in hedeflerinin yalnızca Dünya yörüngesi ile sınırlı olmadığını ve nihai amacın Mars’a insan göndermek olduğunu açıkladı. Bu doğrultuda, SpaceX’in bir sonraki adımı olan Starship roketi, Falcon Heavy’nin iki katından fazla itme gücüne sahip olacak. Starship, astronotları Ay’a gönderen ikonik Saturn V roketlerinden daha güçlü bir yapı olarak tasarlandı ve Mars ile Ay keşfi, uzay turizmi ve Dünya etrafında hızlı ulaşım gibi çeşitli görevler için kullanılacak.
2025’TE NASA’NIN AY’A GİTME PROJESİNDE ÖNEMLİ ROL OYNAYACAK
SpaceX, 20 Nisan 2023’te mürettebatsız bir Starship roketi fırlattı. Ancak, kalkıştan yaklaşık dört dakika sonra roketin güçlendiricisi ve uzay aracı arasındaki ayrılma başarılı olamadı ve roket patlamadan önce yere doğru yuvarlanarak düştü. Buna rağmen, SpaceX yetkilileri bu fırlatmayı başarılı bir test olarak değerlendiriyor ve bir sonraki uçuş testinde alınacak verileri incelemeye devam edecek.
Starship’in NASA’nın 2025’te astronotları Ay’a göndermeyi planladığı Artemis misyonunda önemli bir rol oynaması bekleniyor. Nisan 2021’de NASA, Artemis programı için ayırdığı bütçenin bir kısmını bağımsız yüklenicilerle çalışmak amacıyla kullanacağını duyurdu. Bu kapsamda, SpaceX ile Artemis astronotları tarafından kullanılacak bir ay iniş aracının geliştirilmesi konusunda 2,9 milyar dolarlık bir sözleşme imzalandı.
STARLİNK UYDU PROJESİ
Öte yandan, SpaceX’in üzerinde çalıştığı bir diğer önemli proje ise dünya genelinde yüksek hızlı internet sağlamayı amaçlayan Starlink uydu ağıdır. Binlerce uydudan oluşan bu sistem, uzaktan bağlantı sağlayan bir altyapı sunarak küresel ölçekte internet erişimini güçlendirecek.
SpaceX, Mars’a insan göndermek ve uzay keşfini ilerletmek amacıyla gerçekleştirdiği projeleriyle geleceğin şekillenmesinde önemli bir rol oynamayı hedefliyor.
Kaynak: Haber Merkezi