Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, ABD’deki NATO Devlet ve Hükümet Başkanları Zirvesi kapsamında önemli açıklamalarda bulundu. Yapılan ikili görüşmeler neticesinde savunma sanayi ve havacılık alanında önemli konular ele alındı. Aktarılanlara göre Türkiye, ABD ile anlaştığı 40 adet F-16 satın alımını iptal etmeyi değerlendiriyor. Bunun yerine Türkiye’nin F-35 sürecine geri döneceği söyleniyor.
TÜRKİYE, F-16 BLOCK 70 ALIMINI İPTAL EDİYOR
Bloomberg’in haberine göre Türkiye, NATO’nun en büyük ikinci F-16 savaş uçağı filosunu modernize etmek için ABD ile planlanan 23 milyar dolarlık savunma sözleşmesini küçültüyor. Bununla birlikte Türkiye, uçağın bazı parçalarını yerel olarak üretmek için bir offset anlaşması yapmayı planlıyor. Türkiye, 2021 yılından beri Lockheed Martin’den yeni nesil F-16 Block 70 Viper almaya çalışıyordu. Yapılan anlaşma kapsamında ise Türkiye, 40 adet F-16 Viper ve 79 adet modernize kiti alım talebi bu yılın başında onaylanmıştı. Habere göre Türkiye, tasarruf programı nedeniyle daha az sayıda modernizasyon kiti ve mühimmat almaya çalışıyor. Lockheed Martin sözcüsü ise yaptığı açıklamada “F-16 Blok 70 ve V yükseltme paketinin Türkiye için gelişmiş 21. Yüzyıl Güvenlik yetenekleri, gelişmiş NATO birlikte çalışabilirliği ve uygun işletme ve ömür devri maliyetlerinin en iyi karışımını temsil ettiğinden emin olduğunu” söyledi. Eğer sözleşme iptali veya kapsamlı değişik olmazsa ilk uçakların 2030 civarında teslim edilmesi bekleniyor.
YARIM KALAN PROJE F-35
Türkiye, F-35 Müşterek Taarruz Uçağı Programı’na (JSF) Ortak Mutabakat Zabtı ile ortak üretici olarak katıldı. Programın katılımcıları Türkiye’nin yanı sıra ABD, İngiltere, İtalya, Hollanda, Avustralya, Danimarka, Kanada ve Norveç’ten oluşuyordu. Türkiye ilk etapta 100 adet F-35A uçağı almayı taahhüt etti. 2018’de 4 F-35 uçağının mülkiyeti Türkiye’ye verilmiş ancak uçaklar ABD’de, Türk pilotların da katıldığı eğitim programlarına tabi tutulmuştu. Daha sonra ise 2 F-35 uçağının daha mülkiyeti verildi. Ancak Türkiye ile ABD arasında S-400 krizi çıktığından bu 6 uçak Türkiye’ye transfer edilmemiş ve 2020 Savunma Bütçesi kapsamında bunların ABD Hava Kuvvetleri için alınması yoluna gidildi. Türkiye ayrıca uçak için 1005 parça üretiyordu. Türk firmalarının da bu üretime katılımı büyük oranda askıya alındı. ABD’nin Aralık 2020 itibarıyla da 1005 parçanın tamamı için yeni tedarikçiler bulduğu ortaya çıktı.
KAAN Mi? F35 Mi?
Türkiye, Rusya’dan S-400 alması sonrası ABD tarafından F-35 programından çıkarıldı. KAAN ve F-35’in karşılaştırmasında, ABD yapımı uçağın daha ilk analizlerde eşit ölçülere yakın olduğunu gösteriyor. KAAN, iki motorlu bir uçak olmasına rağmen arkadan çıkardığı ısı 1.500 dereceden aşağıda gösteriliyor. F-35’te ise bu ısı 2 bin derecenin üzerinde oluyor. Bu da KAAN’ın termal ısı açısından görünmezlik özelliğinde ABD yapımı F-35’ten daha başarılı yapıyor. Ayrıca ABD uçağında bulunan radar sistemi 20 sene öncesine ait özellikleri barındırıyor. KAAN’ın ise radar özelliklerinin daha da gelişmiş olacak. Bunlarla birlikte F-35 haricinde 5’inci nesil olarak kabul edilen dünyadaki diğer bazı muharip uçaklar olarak Rusya’nın Su-57’si ve Çin’in J-20’si gösteriliyor.
5. NESİL SAVAŞ UÇAĞI
Yüksek manevra kabiliyeti ve güçlü bir itki sistemi, süperseyir kabiliyeti, uzun harekât yarıçapı, radarda düşük görünürlük, sensör füzyonu, gelişmiş veri bağı kabiliyetleri, yüksek hassasiyete sahip mühimmatlar atabilme kabiliyeti olan KAAN, hem hava-hava, hem de hava-yer muharebelerinin gereksinimleri için üstün kabiliyetler sağlaması hedefleniyor. KAAN; Gökdoğan, Bozdoğan, SOM ve NEB gibi birçok yerli mühimmatı taşıyabilecek. Tüm bunların yanı sıra çalışma gruplarının karşılıklı ziyaret ve görüşmeleri sonrasında KAAN Projesi kapsamında bazı alt sistemlerin Azerbaycan’da üretilmesi de planlanıyor. KAAN, 2028’de Hava Kuvvetleri’ne 20 tane teslim edilecek. 2029 itibarıyla ayda 2 tane üretilecek. Türkiye’nin istediği ülkeye satabileceği bu 5. Nesil uçak bugünkü rakamla yılda 2,4 milyar dolarlık ihracatın yolunu açıyor. KAAN üstün hava hâkimiyetini: Yeni silahlarla artırılmış havadan havaya muharebe menzili, yüksek/süpersonik hızda dahili silah yuvalarından hassas ve tam vuruş, yapay zekâ ve nöral ağ desteğiyle artırılmış muharebe gücü ile sağlıyor.
EN ÖNEMLİSİ MOTOR GELİŞTİRME
MMU KAAN projesinde, 5’inci nesil muharip uçakların radara yakalanmaması, gelişmiş sensör ve iletişim sistemleri, yüksek aerodinamik performans gibi özelliklerini barındıran bir uçağın geliştirilmesi hedefleniyor. Projeyle ilgili olarak açıklama yapan TUSAŞ Genel Müdürü Temel Kotil, uçağın yeteneklerini tarif ederken ABD’nin F-22 ve F-35 uçaklarının arasında bir yerde bulunduğunu söyledi. KAAN’ın ilk uçuşunu 2023’ün sonunda gerçekleştirmesi; yoğun bir test sürecinden sonra da 2020’lerin sonlarında hizmete girmeye başlaması planlanıyor. Diğer tüm muharip uçak projelerinde olduğu gibi MMU’da da en önemli bileşen, uçağın motorları. Uçuş testlerinde kullanılmak üzere ABD’den, F-16C/D Block 40 ve 50 modellerinde de kullanılan F110-GE-129 turbofan motorları temin edildi. Türkiye bu motorlara ilişkin yoğun deneyime sahip ülkelerin başında geliyor. Ayrıca 1. HİBM’de de bu motorların bakım ve onarımına dair ciddi altyapı ve kabiliyet bulunuyor. Ancak KAAN’ın nihai modelinin performans isteklerini karşılayabilmek için F110’dan da güçlü motorlara ihtiyaç duyuluyor. Bunun için Türkiye kendi motorunu geliştirmeye çalışıyor. Motor geliştirme projesinde yabancı ortak olarak İngiliz Rolls&Royce firmasıyla görüşmeler devam ediyor.
MMU KAAN ÖZELLİKLERİ
- Uzunluk: 21 m
- Kanat açıklığı: 14 m
- Yükseklik: 6 m
- Güç kaynağı: 2 × General Electric F110-GE-129 artyakıcı turbofan
- Artyakıcı olmadan itki gücü: 2 × 17.155 pounds-force (76 kN)
- Artyakıcı ile itme gücü: 2 × 29.400 pounds-force (131 kN)
- Servis tavanı: 55.000+ ft (17.000 m)
- Azami hız: 1.8 Mach (2.210 km/sa; 1.190 kn)
- G limitleri: +9g / -3.5g
- Aviyonikler:ASELSAN’ın yerli AESA radarı bütünleşik RF sistemi (BÜRFİS)
- SAR (Sentetik açıklıklı radar sistemi)
- IRST (Kızılötesi arama ve takip) sensörü
- EOTS (Elektro-optik hedefleme sistemi)
- Kaska monteli nişangah sistem
- Diğer özellikler;
- Yüksek manevra kabiliyeti ve güçlü bir itki sistemi
- Süperseyir kabiliyeti
- Uzun harekat yarıçapı
- Radarda düşük görünürlük
- Sensör füzyonu
F-35 SAVAŞ UÇAĞI ÖZELLİKLERİ
- Mürettebat: 1
- Uzunluk: 15,7 metre (52 ft)
- Yükseklik: 4,38 metre (14,4 ft)
- Kanat açıklığı: 10,7 metre (35 ft)
- Kanat Alanı: 42,7 metrekare (460 ft2)
- Boş ağırlığı:
- F-35A: 13.290 kilogram (29.300 lb)
- F-35B: 14.650 kilogram (32.300 lb)
- F-35C: 15.785 kilogram (34.800 lb)
- Yüklü ağırlığı: 22.471 kilogram (49.540 lb)
- Azami Kalkış Ağırlığı: 31.751 kilogram (69.999 lb)
- Dahili yakıt miktarı:
- F-35A: 18.250 pound (8.280 kg)
- F-35B: 13.500 pound (6.100 kg)
- F-35C: 19.750 pound (8.960 kg)
- Güç kaynağı: 1× Pratt & Whitney F135-PW-100 Artyakıcıturbofan,
- Artyakıcı olmadan itme gücü: 28.000 pound-kuvvet (125 kN)
- Artyakıcı ile itme gücü: 43.000 pound-kuvvet (191 kN)
- Kaldırma Fanı (STOVL): F135 motoru üzerine 1× Rolls-Royce Kaldırma Sistemi (80 kN)
Kaynak: Sanayi Gazetesi