Türk Hava Kuvvetleri envanterini güçlendirmeye devam ediyor. Türkiye’nin F-35 programından çıkarılmasıyla birlikte Milli Muharip Uçak KAAN’ın hava kuvvetlerine kazandırılmasına kadar farklı savaş uçakları arayışına girmeye başlandı. F-16 ve Eurofighter savaş uçaklarındaki engel kalktı.
Türkiye, 40 adet F-16 Block 70 ve 40 adet Eurofighter Typhoon savaş uçaklarını alımı onaylanmasıyla birlikte hava kuvvetleri nefes aldı. Peki Türk Hava Kuvvetleri envanterinde hangi savaş uçakları var gelecekte Türk Hava Kuvvetleri envanteri nasıl olacak? İşte detaylar…
TÜRKİYE’NİN ENVANTERİNDE HANGİ SAVAŞ UÇAKLARI VAR?
F-4E PHANTOM SAVAŞ UÇAĞI
1955-1974 arasında süren Vietnam Savaşı sırasında dünya çapında ünlenen ABD yapımı F-4’ler, 1970’lerde ilk kez 40 uçakla Türkiye’nin envanterine girdi. O dönem ondan fazla ülkenin kullanmaya başladığı avcı bombardıman F-4E uçaklarından 1980 yılına kadar 32 adet daha satın alındı. 1980’li yıllarda 70 adet ikinci el; 1991-1992 yıllarındaki Körfez Savaşı sırasında da 40 adet F-4E Phantom uçağı Türkiye’ye hibe edildi.
O dönem akıllı bomba kullanma ve havadan karaya güdümlü füzelerle jetlerin taarruz kabiliyetinin büyük oranda artırıldığı açıklandı. 1990’lara gelindiğinde envanterde 182 adet F-4E savaş uçağı vardı. 1997’de İsrail’le yapılan anlaşma kapsamında bu uçaklardan 54’ü 2003’e kadar modernize edildi ve F-4E Terminatör 2020 adını aldı.
İkinci ve üçüncü nesil savaş uçakları olan F-4E’ler, zaman içinde çok sık kaza/kırıma uğradıkları ve gelişen teknolojiyi yakalayamadıkları eleştirileriyle karşılaştı. F-35’lerin aktif hizmete başlamasıyla birlikte 2020 yılında F-4E’lerin tamamını envanter dışı bırakma planları gündemdeydi. Ancak 15 Temmuz 2016’daki darbe girişiminin ardından Gülen cemaatiyle bağlantılı olduğu gerekçesiyle görevden alınan pilotların büyük bir kısmının F-16 pilotu olması, F-35 projesinde de gecikmeler yaşanması sebebiyle F-4E’lerin aşama aşama emekli edilmesi planı yavaşlatıldı.
Şu an Türkiye’nin envanterinde bir filo kadar, yani 30 civarı F-4E aktif olarak kullanılıyor. F-35 projesinden de çıkarılan Türkiye, şimdilik F-4E’leri envanterden çıkarma planını rafa kaldırdı. F4E’lerin 2030’a kadar envanterde kalması bekleniyor.
F-16 SAVAŞ UÇAĞI
Türk Hava Kuvvetleri‘nin envanterine 1987’de giren ve büyük oranda o zamanki adıyla Türk Uçak Sanayii Anonim Ortaklığı (TUSAŞ) tarafından üretilmeye başlayan F-16’ların çeşitli modelleri var. İlk modeli Blok 1 olan bu savaş uçaklarının en güncel modelleri Blok 70/72’ler.
Türkiye’nin aldığı ilk F-16’lar Blok 30 modeliydi. 1987-1995 arası 160 adet F-16, Türkiye’nin envanterine girdi. Bunların sekiz adedi ABD’den satın alınırken 152’si TUSAŞ tarafından monte edildi. 1999’a kadar 80 adet F-16 daha envantere katıldı. Böylece 2000’li yıllara girerken 12 filoluk F-16 adediyle Türk Hava Kuvvetleri’nin asıl gücünü F-16’lar oluşturmaya başladı.
ABD ile anlaşmalı olarak beş ülkenin ortak üretime katıldığı F-16’lar, TUSAŞ tarafından sadece Türk Hava Kuvvetleri için değil; diğer ülkelere satılmak üzere de üretildi. Ancak 2000’li yıllarda bu kez F-16’lar da kaza/kırım haberleriyle anılmaya başladı. Teknolojik gelişmeleri yakalayabilmek ve gövde ömrünü uzatabilmek için modernizasyon ihtiyacı öncelik kazandı.
Lockheed Martin firmasıyla yapılan anlaşma kapsamında 30 adet F-16 daha 2012’de Türk Hava Kuvvetleri filosuna katıldı. Bugün, kaza/kırıma uğrayanlar çıkarıldığında yaklaşık 250 kadar F-16 uçağı Türk Hava Kuvvetleri tarafından aktif olarak kullanılıyor.
Türkiye F-35 programından çıkarılmasıyla birlikte yerli savaş uçağı üretimine hız verdi. Bu kapsamda Milli Muharip Uçak KAAN 2030 yılına kadar envantere kazandırılmak için çalışmalara başlandı.
İlk uçuşunu 21 Şubat 2024 tarihinde ilk uçuşunu gerçekleştiren KAAN, ikinci test uçuşunu 6 Mayıs 2024 tarihinde gerçekleştirdi. Türk Hava Kuvvetleri eğer başka uçak alınmaz ise KAAN envanterdeki 5. nesil uçak olacak. Hava kuvvetleri KAAN envantere girene kadar oluşan açığı doldurmak için 40 adet Eurofighter Typhoon savaş uçağı alacak.
Türkiye siparişi gerçekleşecek F-16Block 70 ve Eurofighter savaş uçağını envantere katıp yerli 5.nesil savaş uçağı MMU KAAN’ı dahil ederse, bölgede ve dünyada güçlü hava gücüne sahip ülke konumunda olacak. Peki Geleceğin Türk Hava Kuvvetleri envanteri nasıl olacak? Hangi uçaklar envantere dahil olacak?
GELECEĞİN TÜRK HAVA KUVVETLERİ ENVANTERİ NASIL OLACAK?
Filoya gelecekte başlıca katılması planlanan uçaklar: MMU KAAN ve ABD’nin tedariğine yönelik onay mektubu imzaladığı F-16 Block 70‘ler olacak. Alacağımız F-16 Block 70’ler dışında envanterimizdeki Block 30’ları da Özgür Modernizasyonundan geçirerek Block 70 seviyesine çıkartılacak. Bunun yanında 40 adet Eurofighter Typhoon savaş uçağı’da Almanya engelinden kalkmasının ardından görüşmeler devam ediyor. Ayrıca tüm bunların dışında hafif saldırı amaçlı kullanabileceğimiz HÜRJET, KIZILELMA ve ANKA-3’de unutmamak gerek.
GELECEKTE MUHARİP ENVANTER NASIL OLACAK?
Türk Hava Kuvvetlerinin gelecek envanteri 2030’lu yıllarda her şey plana göre giderse şu şekilde olacaktır:
- 20’den fazla KAAN (bir filodan fazla)
- 40 adet F-16 Block 70
- 79 adet F-16 Viper modernizasyonu ( TUSAŞ tarafından modernize edilecek)
- 35 adet F-16 Özgür (eski Block 30)
- 102 adet F-16 Block 40
- 29 adet F-16 Block 50+
- 40 adet Eurofighter Typhoon
Hava Kuvvetleri Komutanlığı, KAAN gelene kadar ara çözüm olarak F-16 Block 70 alacak olsa da yapılan açıklamalar doğrultusunda F-16 alımı olsa dahi Eurofighter da istendiği belirtilmişti. Ayrıca Eurofighter Typhoon alımı gerçekleşirse Tranche 4 varyasyonu için projeye ortak olma isteğimiz bulunuyor. Emektar F-4’lerin de hizmetten çekilmesiyle 2030’lu yıllarda muharip filoda sadece avcı uçakları kalacak. Ancak giden F-4’lerin yerleri kolaylıkla F-16’lar, HÜRJET ve hatta KIZILELMA, ANKA-3 gibi SİHA’larla dolacaktır.
MİLLİ MUHARİP UÇAK KAAN
Gelecek yıllarda F-16’ların yerini alarak muharip filonun bel kemiğini oluşturacak olan KAAN’ın seri üretime girmesiyle Türkiye dünyada 5. nesil savaş uçağı üreten 4. ülke konumunda olacak. Resmî olarak açıklanan plana göre 8 adet prototipin üretilmesi, 2028’de seri üretime girmesi ve 2028-30 yıllarına kadar 20 adetten oluşan ilk KAAN filosunun HvKK envanterine girmiş olması bekleniyor. 2030’dan sonra ise her ay 2 tane, yılda 24 adet olmak üzere üretilmesi planlanıyor. Envanterdeki tüm F-16’ların yerini alacağı düşünülürse toplamda 200 kadar KAAN, Türk Hava Kuvvetleri için üretilecektir. Ancak bu sayı birim maliyetine ve parça üretimine bağlı olarak değişmesi bekleniyor.
Kaynak: Sanayi Gazetesi