Ukrayna’da İHA Üreten Şirketlerin Sayısı 100 Kat Arttı!: Ukrayna, Rusya’nın geniş çaplı işgalinin ikinci yıldönümüne yaklaşırken, kendi mühimmatını ve kilit silah sistemlerini daha fazla üretmeyi planlıyor. Kendi kendine yeterliliği artırma hedefi, Ukrayna’nın Batılı müttefiklerinin askeri yardıma karşı artan siyasi direnişle karşılaşması ve Rusya’nın silah üretimini artırmasıyla ortaya çıkıyor.
Geçen ay Ukrayna başbakanı Denys Shmyhal, ülkenin bu yıl yerli silah üretimini altı kat artırmayı planladığını söyledi. Ukrayna’nın savunma sanayisi şimdiden genişlemeye başladı. Stratejik endüstriler bakanı Oleksandr Kamyshin, Ukrayna’nın geçen yıl NATO kalibreli topçu sistemleri için mühimmat üretimini iki katına çıkardığını söyledi.
Başkan Volodymyr Zelenskyy, savaşın ilk yılına göre üç kat daha fazla teçhizat ve silah ürettiğini söyledi. Buna zırhlı araçlar ve tanksavar füze sistemleri de dahildi.
Ancak Ukrayna’nın küresel öncü olmayı hedeflediği alan insansız sistemlerdir.
Al Jazeera’nın yaptığı habere göre Shmyal, Ukrayna’da drone üreten şirketlerin sayısının 2022’de yedi iken geçen yıl bu sayının 100 kat arttığını söyledi.
Bu ay genelkurmay başkanlarıyla yaptığı toplantıda Zelenskyy, bunun Ukrayna’nın halihazırda kullandığı insansız hava araçlarının yüzde 90’ını ürettiği anlamına geldiğini söyledi.
Silahlı kuvvetler yalnızca geçen ay tedarik için sekiz yeni modeli onayladı.
Salı günü Zelenskyy bunun nedenini açıkladı. Orduya, hava kuvvetlerine ve donanmaya “özel birimler” yerleştirileceğini öne sürerek İnsansız Sistemler Kuvvetlerini kurdu ve bunların tedarikini sağlamak için “üretimi sürekli ölçeklendirme” sözü verdi.
Zelenskyy, “Bu yılki görevimiz yalnızca gökyüzü kalkanımızı ve Ukrayna’nın uzun menzilli yeteneklerini mümkün olan en üst düzeyde desteklemek değil, aynı zamanda Rusya’ya maksimum sistemik kayıplar vermektir” dedi.
Kamyshin, bu hedefin bir parçası olarak Ukrayna’nın bir milyon hafif drone ve 11.000 orta ve uzun menzilli drone üretmeyi planladığını, ikincisinin menzili 1.000 km’den (620 mil) fazla olduğunu söyledi.
Savunma bakanı Rüstem Umyerov, geçen Aralık ayında Kiev’de G7 temsilcileriyle yapılan bir toplantıda Ukrayna’nın bunu başarmak için “üretim kurduğunu” ve “finansman planı” yaptığını söyledi.
Görevden alınmasından günler önce, başkomutan Valerii Zaluzhny insansız sistemlerin Rusya’nın ağır ekipman ve personel konusundaki üstünlüğünü telafi ederek mevcut çıkmazı kırmak için “neredeyse tek araç” olduğunu yazdı.
Uzmanlar Al Jazeera Ukrayna’nın hedeflerinin gerçekçi olduğunu söylüyor.
Uluslararası Stratejik Araştırmalar Enstitüsü’nde askeri havacılık alanında kıdemli araştırmacı olan Douglas Barrie, “Kiev’in, bunların birçoğunun ticari veya hobi ürünlerine dayandığı göz önüne alındığında, FPV [birinci şahıs görüntüleyici] İHA’ları (insansız hava araçları) seri üretme kapasitesine kesinlikle sahip olduğunu” söyledi. Bir düşünce kuruluşu olan IISS, Al Jazeera’ye şunları söyledi:
Barrie, “Daha büyük, çok amaçlı İHA’ların üretilmesi daha zahmetlidir, ancak yine de Kiev, çok daha küçük ölçekte de olsa, bunu yapma yeteneğine sahiptir” dedi.
Stockholm Uluslararası Barış Araştırma Enstitüsü’nde (SIPRI) kıdemli araştırmacı Pieter Wezeman, Al Jazeera’ye şöyle konuştu: “SSCB’nin çöküşünden sonra [Ukrayna] işleyen bir uçak motoru endüstrisine sahip olan birkaç ülkeden biriydi.”
“Bu bilgiyi bir füzeyi veya insansız hava aracı üretim kapasitesini yeniden inşa etmek için kullanabilirler. Araştırmaları silah transferleri ve askeri üretime odaklanan Wezeman, “Bu bir anda ortaya çıkmıyor” dedi.
Savaşın başlarında Ukrayna, ticari olarak satılan FPV insansız hava araçlarını, park halindeki Rus tanklarının kapaklarına el bombaları atacak ve mürettebatını anında öldürecek şekilde yeniden tasarladı. İlave bir propaganda bonusu teklif ettiler: Dronlar ölümlerin videosunu geri göndererek Ukrayna’nın Rus silahlı kuvvetlerini küçük düşürürken kendi morallerini yükseltmesine olanak tanıyabiliyordu.
Ukrayna, bu insansız hava araçlarını kendi başına daha ucuza üretmenin kendisine daha fazla para kazandıracağına, askeri harcamaları tekrar vergi tabanına aktaracağına ve bir gün ihracat geliri elde edeceğine inanıyor.
Wezeman, “Temel olarak bir milyon uçan mühimmat parçası üretmek istiyorlar” dedi. “Bazı yabancı bileşenlere ihtiyaçları olacak; küçük bir çip, cep telefonundaki gibi bir kamera… bu sanıldığı kadar ekstrem bir şey değil.”
Ukrayna Ulusal Savunma ve Güvenlik Konseyi’ne başkanlık eden Oleksiy Danilov, geçtiğimiz günlerde Ukrayna’nın zaten dünyanın en büyük üç drone üreticisi arasında yer aldığını iddia etti.
Rusya’nın 2030 yılına kadar her yıl 32.000’den fazla insansız hava aracı üretme planları Ukrayna’nınkiyle karşılaştırıldığında uysal görünüyor. Ukraynalı hackerların yakın zamanda ortaya çıkardığı bilgiye göre Rusya, Ukrayna’nın üretimini karşılayamayan 6.000 Shahed insansız hava aracı için İran’a 1,75 milyar dolar ödemeyi kabul etti.
Sovyet Eşyaları ve Diğer Ukrayna Gizemleri
Geçen yaz aniden Ukrayna, işgal altındaki Kırım Yarımadası’nı yıkıcı bir etkiyle vurmak için insansız sistemlerden oluşan bir konser kullandı.
23 Ağustos’ta cephe hattından 120 km (74 mil) uzakta bir Rus S-400 uçaksavar füze sistemini imha etti. 12 Eylül’de 10 insansız hava aracı ve seyir füzesinden oluşan bir kombinasyon, bir Rus denizaltısını ve Sevastopol kuru havuzlarında bakım gören bir çıkarma gemisini sakatladı.
İki gün sonra, yüzey dronları iki devriye gemisini ve bir füze korvetini vururken, füzeler batı Kırım’ın Yevpatoria’sındaki ikinci bir S-400 bataryasını imha etti.
Artışın nedeni, Rusya’nın, Ukrayna’nın tarım ürünleri ihraç etmesine olanak tanıyan Karadeniz Tahıl Girişimi’nden çekilmesiydi. Bunlar ekonomisi ve savaş çabaları için cankurtaran halatıydı ve geçen yıl ona 23 milyar dolar kazandırmıştı.
En Sakatlayıcı Grevler Henüz Gelmemişti.
20 Eylül’de Ukrayna , Sevastopol’daki filo üssünün kuzeydoğusundaki Verkhnosadove’deki Karadeniz Filosunun iletişim karargahının yarısını yok etti ve iki gün sonra filo komutanı Amiral Viktor Sokolov da dahil olmak üzere 34 subayı öldürdüğünü iddia ederek Sevastopol’daki filo komuta karargahını vurdu.
Ukrayna, bu süre zarfında silah sistemleri etrafında bir gizem duygusu oluşturdu; 700 km (435 mil) yol alabilen bir füze geliştirdiğini ve deniz insansız hava aracının çeşitli versiyonlarını başarıyla deneysel operasyonel kullanıma soktuğunu iddia etti.
Wezeman, “Kırım’a karşı kullanılan füzeler pekâlâ Ukrayna’nın savaş başlamadan önce geliştirdiği füzelere dayanabilir” dedi. Ukrayna’nın Suudi Arabistan için kısa menzilli balistik füze Hrim-2’yi geliştirdiği biliniyordu. Wezeman, “Bu projeye devam etmiş ve bunun ya da diğer üretim öncesi füzelerin prototiplerini kullanmış olabilirler” dedi.
Ukrayna’nın Menzilli Saldırıları Devam Ediyor.
Geçen ay Ukrayna, Rusya’nın St Petersburg kenti yakınlarındaki Novatek gaz işleme tesisini havaya uçurmak için 1.250 kilometrelik (780 mil) insansız hava araçları göndererek şirketi operasyonlarını askıya almaya zorladı. Geçen hafta, altı insansız hava aracından oluşan bir kurt sürüsü, Ivanovets füze korvetini Kırım açıklarında yakalayıp batırdı .
Bu uzaktan savaşın şaşırtıcı başarısı, bir filosu olmayan Ukrayna’nın yine de Karadeniz’deki tahıl gemileri için bir koridor sağlamayı başarmasıdır. Rusya’nın Ukrayna limanlarına trafiği kapattığını duyurmasından bu yana 600’den fazla gemi burayı güvenli bir şekilde kullandı.
Bir Savaş Alanı Laboratuvarı
Savunma bakanı Umerov geçen yıl Batılı savunma şirketlerini Ukrayna’ya yatırım yapmaya davet ederek bu yıl için 7 milyar dolarlık bir satın alma bütçesi sağladı.
Ukrayna, düşük işçilik maliyetlerinin yanı sıra, yeni tasarımların test edilmesi için dünyanın en büyük ve en aktif savaş alanını sunuyor. Her ne kadar İsrail’in Gazze’deki savaşı artık dünyanın ilgisinin çoğunu çekse de, her gün Rusya ve Ukrayna taraflarından çok sayıda personelin Ukrayna’nın savaş alanlarında öldüğü bildiriliyor.
“Batılı şirketler, sistemleri hakkında geri bildirim alabilmek için savaş alanına erişim sağlamak istiyor. Gelecekteki savaşlara hazır olup olmadıklarını bilmeleri gerekiyor… bu yüzden Ukrayna bunu endüstriyel bir temel oluşturmak için kullanıyor” dedi.
Ukraynalıların kendilerinin sektörden para kazanmak için acele ettiklerini söyledi.
“Çok sayıda garajımız var, Steve Jobs tarzı yenilikçilerimiz var, bazıları donanım, bazıları yazılım, bazıları sadece montaj, ancak binlerce olmasa da yüzlerce şirketten bahsediyoruz” dedi. Askeri teknolojinin kısaltmasını kullanarak, “Bu alan şu anda gerçekten patlama yaşıyor… Ekonominin tamamındaki yetenek miltech’e gitti” dedi.
Savaş alanına yakınlık, sektöre hızlı bir geri bildirim döngüsü sunuyor.
Mylovanov, “Ayrıca danışman, ortak sahip ve startup ekiplerinin üyesi olan çok sayıda askeri personel var” dedi.
“Kendileri de mühendis olan insanlar ön saflarda kendi ekipmanlarını kullanıyor ve hemen tamir ediyorlar.”
Yerli üretimin aynı zamanda piyasaya olan döngüyü de sıkılaştıracağını söyledi.
Mylovanov, “Polonyalı askeri şirketlerin, sadece olup bitenlere yanıt verebilmek için iki yıl içinde ürünlerini birkaç nesil boyunca değiştirdiklerini gördüm” dedi.
Defense News’in savunma muhabiri Elisabeth Gosselin Malo, Al Jazeera’ye şöyle konuştu: “Birçok Batılı savunma şirketinin ilk adımı atması ve Ukraynalılarla çok temel düzeyde görüşmelere girmesi kesinlikle bir düzeyde açıklık sağladı.”
Ancak personelin güvenliğinin endişe verici olduğunu söyledi. Geçtiğimiz kış Rusya, Ukrayna’nın enerji altyapısını yok etmeye çalışırken, 29 Aralık’tan bu yana savunma sanayini hedef almak için insansız hava araçları ve füzeler kullanıyor.
“İşbirliğinin daha küçük adımlarla arttığını gördük; önce bir işbirliği anlaşması imzaladık, onlara sistemler sağladık, sonra belki birkaç operatörü insanları eğitmek için oraya gönderdik ve birkaç şirket bunu biraz daha ileri götürdü, belki de birkaç parçayı bir araya getirdik. Kiev,” dedi Gosselin Malo.
Bu nedenle bazı müteahhitler son dönemde NATO’nun güvenlik şemsiyesi altında bulunan yakınlardaki Polonya ve Litvanya’da üretim tesisleri kurmayı tercih ediyor.
Baykar’dan Fabrika
CEO Oleksandr Yakovenko yakın zamanda Espresso TV kanalına verdiği demeçte, TAF Drones adlı bir üreticinin üretimini altı şehirde bir düzine lokasyona dağıttığını ve bu lokasyonları her üç ayda bir değiştirdiğini söyledi.
Türk drone üreticisi Baykar , bu zorluklara rağmen geçtiğimiz günlerde Ukrayna’da yılda yaklaşık 120 drone üretecek bir fabrika kurduğunu açıklamıştı.
Dünyanın en büyük 30 savunma sanayii arasında yer alan Alman Rheinmetall, geçtiğimiz yıl “stratejik özerkliğini güvence altına almak amacıyla” Ukrayna’da zırhlı araçlar üretmek üzere bir ortak girişim kurdu. Finlandiyalı zırhlı araç üreticisi Patria’nın da Ukrayna’da ortak girişim yapmayı düşündüğü söyleniyor.
Belçika ve Fransa dahil diğerleri de onu takip edebilir. Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Joe Biden, Ukrayna’ya yatırımı teşvik etmek amacıyla geçtiğimiz ay Beyaz Saray’da risk sermayesi firmalarının liderleriyle bir araya geldi.
Temassız, Robotik Savaş
Belki de Ukrayna için bu savaşın en zor dönemi, Rusya’nın 2022’nin başlarında Kiev’i ve tüm güney kıyısını ele geçirmeye yönelik ilk saldırısını mağlup etmesinden sonra geldi.
Rusya, Ukrayna’yı kazdı ve bir yıpratma savaşı dayattı; Severodonetsk, Lysychansk ve Bakhmut gibi doğudaki bir dizi şehrin üzerinde büyük can kayıplarına yol açan amansız insanlı saldırılarla hızla ilerledi.
Ukrayna, savunuculardan çok saldırganları öldürdüğünü düşünerek ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in yeni birlikler toplamak için duvara çarpmasını bekleyerek bu şehir savaşının içine çekilmesine izin verdi.
Ancak Putin geçen yıl çok fazla siyasi tepkiye maruz kalmadan yarım milyon yeni asker topladı ve bu yıl da aynısını yapmayı umuyor.
Zaluzhny’nin Ukrayna’nın da aynısını yapması konusundaki ısrarı onu 9 Şubat’ta görevden alınmaya bir adım daha yaklaştırmış olabilir.
Wezeman, “Rusya, akıllı silahlar açısından değil, insan gücü, yüzey savaşı ve büyük öldürme saldırıları (eski tarz) açısından düşünerek farklı bir yaklaşım benimsedi” dedi. Başarısız oldular ama bu Ukrayna’yı çok zor durumda bıraktı.”
Ukrayna’nın tutumunun şu olduğunu söyledi: “Akıllı silahlara ihtiyacımız var çünkü askerlerimizi Rusya’nın yaptığı gibi feda etmeyeceğiz.”
Yani Ukrayna Yenilik Yapıyor.
Ocak ayında, birlikleri savaşta takip eden, keşif yapan ve yaralıların tahliyesine yardımcı olan dört tekerlekli bir robot olan Sirko-S1’i tanıttı. Aralık ayında, Ukrayna Güvenlik Servisi (SBU), 110 km/saat (68 mil/saat) azami hıza sahip yeni bir yüzey insansız hava aracı olan Mamai’yi ortaya çıkardı ve bunun “Karadeniz’deki bugüne kadarki en hızlı nesne” olduğunu iddia etti.
Rusya’nın uydu konumlandırma sinyallerini karıştırarak güdümlü mühimmatları devre dışı bırakan son derece gelişmiş elektronik harbi göz önüne alındığında, Ukrayna balistik mühimmat geliştirmeye odaklanıyor.
Mylovanov, “Akıllı bir platform, aptalca, bastırılamaz bir silah kullanarak yeterince hassas bir şekilde vurabilecek kadar yaklaşabilir” diye açıkladı.
Gençlerinin çamurda değil laboratuvarda savaşacağı Ukrayna’da parlak bir insansız geleceğin yaratıldığını gördü.
“Sanırım birkaç yıl içinde dünya, cerrahi saldırılar için kullanılan, keskin nişancı tüfeği olan, yürüyen veya sürücüsüz platformlara sahip olacak.”
“Ama evet,” dedi şimdiki zamanı hatırlayarak. “Kurşunlara ihtiyacımız var, mermilere ihtiyacımız var.”