Nükleer enerji nedir? Hangi durumlarda nükleer enerji yeşil olarak tanımlanır? Yeşil nükleer enerji çevre dostu mu? Yeşil nükleer enerjinin kriterlerini kim belirliyor?
Nükleer enerjiyle yeşil enerjinin aynı anda anılması oldukça yeni bir kavram…
Güneş, rüzgâr ve sudan sağlanan enerji, nükleer enerjinin yerini almaya kapasite açısından henüz yeterli değil. Bu durumda tüm dünyanın ihtiyaç duyduğu enerjide, çalınan ilk kapı yine nükleer oluyor.
Nükleer enerji atom çekirdeğinden yayılan radyoaktif enerjiye deniliyor. Dolayısıyla dünya üzerinde elde edilebilecek en büyük enerji türü olarak nitelendiriliyor. Peki bu enerji türü hangi koşullarda yeşil enerji olarak adlandırılıyor…
Doğalgaz ve Nükleer Enerji Artık Yeşil Enerji Sayılıyor
AB Komisyonu, sürdürülebilir yatırımlara yönelik yeni sınıflandırmasını sundu. Beklendiği üzere doğalgaz ve nükleer enerji de 2023 itibarıyla belirli şartlar altında yeşil enerji sayılacak. Avusturya ve Lüksemburg yasal süreç başlatacağını duyururken, kararı açıkça reddeden başka AB ülkeleri de oldu. AB Parlamentosu’nda çoğunluk sağlanır veya en az 20 üye ülke veto ederse karar bozulabilir. Avrupa basını bölünmüş durumda.
Rosatom’dan Analiz
Rosatom, Temmuz 2022’de kabul edilen AB Taksonomisine Ek Delegasyon Protokolü’nde belirtildiği gibi, nükleer projelerin yeşil olarak tanınması için AB gerekliliklerinin ayrıntılı bir analizini yayınladı.
Analiz Konferans Tarihiyle Aynı Zamana Getirildi
Şirketin resmî web sitesinde bulunan Rosatom analizinin yayınlanması, diğer konuların yanı sıra “yeşil” teknolojileri ve enerji geçişine yönelik yolları ele alan BM Uluslararası İklim Değişikliği Konferansı (COP27) ile aynı zamana denk getirildi. Analiz, mevcut VVER reaktör teknolojilerinin yanı sıra yakıt döngüsünün kapatılması alanında mevcut ve devam etmekte olan bir dizi yenilikçi gelişmeyle ilgili olarak yapılıyor.
Analiz, AB’nin kriterlerini destekleyen dört ana başlığı değerlendirildi.
- Minimum sera gazı emisyonu seviyesinin teyit edilmesi;
- Bir nükleer enerji santralinin işletme aşamasında güvenlik;
- Nükleer yakıt döngüsü,
- NGS ömür döngüsünün son aşaması.
AB Taksonomi Kriterlerini Karşılıyor
Genel olarak Rosatom’un nükleer enerji alanındaki teknolojik çözümleri, nükleer santral güvenlik ve güvenilirlik gereklilikleri dahil olmak üzere AB Taksonomi kriterlerini karşılıyor. Toleranslı yakıt açısından kriterler ve ömür döngüsünün son aşaması için gereklilikler de dikkate alınıyor. Bu alanlara yönelik AB Taksonomi kriterleri şu ana kadar genel bir çerçevede düzenleniyor ve farklı şekillerde yorumlanıyor.
Referans Listesi İşlevi Görüyor
AB Taksonomisi bu tür taksonomilerin açık ara en kapsamlısı olduğundan ve birçok yönden yeşil proje gereklilikleri için bir referans listesi işlevi gördüğünden, Rosatom’un analizi özellikle önemli. Birçok ülke, uzun vadeli kalkınma programları ve enerji dönüşüm stratejileri oluştururken de dahil olmak üzere, coğrafyadan bağımsız olarak buna göre hareket ediyor. Nükleer enerjinin AB Taksonomisine dahil edilmesi, nükleer endüstri üzerinde beklenen olumlu etkisi ve nükleer teknolojiye olan ilgiyi arttırma potansiyeli dolayısıyla olumlu bir gelişme olarak değerlendirilebilir.
AB Taksonomisi Nedir?
Sürdürülebilir Finans için AB Taksonomisi Haziran 2020’de kabul edildi. Temmuz 2022’de, Avrupa Birliği içindeki çok sayıda tartışmanın ardından, AB Taksonomisine Ek Delegasyon Protokolü yayınlandı. Belgede gaz ve nükleer enerji projelerinin geçiş dönemi faaliyetleri olarak nitelendirilmesine ilişkin kriterler tanımlanıyor. Kanun hükümleri 1 Ocak 2023 tarihinden itibaren geçerli olacak.